Petflesjes, wattenstaafjes en plastic zakjes zijn voorbeelden van wegwerpplastic. Ze komen helaas vaak in de natuur en in zee terecht. De Europese Unie wil de hoeveelheid plastic wegwerpproducten verminderen in de strijd tegen de plasticsoep.
Vanaf juli 2021 geldt de Europese SUP-richtlijn in de regelgeving van alle EU-lidstaten. De maatregelen focussen op plastic producten en verpakkingen die het meest worden gevonden op Europese stranden. En waarvoor duurzame, goede alternatieven beschikbaar zijn. In Nederland zijn de nieuwe maatregelen gevat in een ministeriële regeling rond kunststof voor eenmalig gebruik. Een deel daarvan geldt al per juli 2021, het andere deel gaat de komende jaren in.
Wat gaat wanneer in?
In 2025 is het doel dat we minimaal 77% van alle plastic flessen tot 3 liter inzamelen. In 2029 ligt de lat op 90%. Daarom zit er nu statiegeld op álle flessen tot 3 liter. Voor kunststof vistuig geldt een inzameldoelstelling van 23% vanaf 2023. Die doelstelling wordt elk jaar 3% hoger.
Plastic rietjes, wattenstaafjes, plastic wegwerpbestek, eenpersoons voedsel- en drankverpakkingen van piepschuim, ballonstokjes en plastic roerstaafjes zijn verboden per 3 juli 2021. Als verkoper mag je je bestaande voorraden nog wel opmaken.
Bepaalde producten zoals filtersigaretten, drinkbekers en maandverband dragen vanaf 3 juli 2021 een opvallende aanduiding op de verpakking. Die geeft aan dat er kunststof in zit, dat het in de afvalbak thuishoort en dat dit als zwerfafval een negatief effect heeft op het milieu.
Producenten gaan meebetalen. Aan het inzamelen en het opruimen van plastic zwerfafval én aan maatregelen die consumenten bewuster moeten maken. Deze regel geldt voor vochtige doekjes, ballonnen, tabaksproducten met filters, voedselverpakkingen, zakjes, wikkels, drankverpakkingen en lichte draagtassen.
Vanaf 1 juli 2023 mag je als consument plastic bekers en voedselverpakkingen niet meer gratis meekrijgen. Je betaalt een kleine vergoeding voor het gebruik van wegwerpbekers of -bakjes. Ondernemers mogen zelf bepalen hoeveel ze per plastic wegwerpbeker of -bakje vragen. Er zijn wel richtbedragen door de overheid vastgesteld:
Er moeten voor maaltijden en dranken die ter plekke worden bereid (niet voorverpakt) herbruikbare alternatieven beschikbaar zijn. Dit kan dus ook een zelf meegebrachte beker of verpakking zijn. Of een beker of verpakking die je kunt terugbrengen met statiegeld of een ander retoursysteem.
De laatste maatregel bepaalt dat je als consument meer informatie moet krijgen over de gevolgen van plastic voor het milieu. En tips over waar je plastic afval weggooit en wat goede herbruikbare alternatieven voor plastic zijn.
In horeca, kantooromgeving en bij evenementen is vanaf 1 januari 2024 hergebruik de norm. Voor bekers of voedselverpakkingen die ter plaatse worden ingezameld en hoogwaardig kunnen worden gerecycled, geldt een uitzondering. Met ‘hoogwaardig’ wordt bedoeld dat het materiaal weer terug kan komen als voedselcontactmateriaal.
De eisen aan plastic flessen en drankpakken worden scherper. Vanaf 2024 moeten die deels uit gerecycled materiaal bestaan. Daarnaast dient de dop of het deksel vast te blijven zitten aan de fles. Zo gaan ze zeker mee in het recycleproces.
Om de SUP-richtlijn uit te voeren, hebben Verpact en haar partners een landelijke campagne opgezet. Met deze campagne inspireren en activeren we heel Nederland om zwerfafval te voorkomen. Ieder op zijn of haar eigen manier. Wij bieden de kennis en materialen en ondersteunen ieder initiatief. Want in iedereen zit een Supporter van Schoon.
Bekijk de campagnepagina
De SUP-richtlijn spitst zich toe op de tien plastic producten die het meest gevonden worden op de Europese stranden. Samen vormen die 43% van het zwerfafval in zee. Zwervend vistuig is goed voor nog eens 27% (Bron: Impact assessment Single Use Plastics directive).
Wil je weten wat de nieuwe maatregelen rond wegwerpplastic voor jou als bedrijf, gemeente of consument betekenen? Lees dan verder via:
Nieuwe regels over wegwerpplastic: Overzicht Nederlandse afspraken wegwerpplastics.
Website Minder wegwerpplastic: Deze website van het ministerie Infrastructuur en Waterstaat bevat ondersteuning bij de uitvoering van de wetgeving in de vorm van een regelhulp, communicatietoolkit en informatie.
KIDV - Dossier Single Use Plastics: Overzicht van het effect van de wetgeving voor bedrijven en verpakkingen.
KIDV - Beslisboom Single Use Plastics: Ontdek per soort verpakking welke regels er gelden.
Poster single use plastics: Infographic met alle Nederlandse maatregelen.
Aanvullende wetgeving voor verpakkingen 2023: Overzicht van de wijzigingen in de wet- en regelgeving voor verpakkingen voor het bedrijfsleven.
