De omgeving van fastfoodrestaurants is vaak bezaaid met zwerfafval. Hoe zien horeca-ondernemers hun rol hierin en hoe is het gedrag van vooral jongeren te beïnvloeden? Tijdens het webinar op 14 juni vertelden de gemeente Alkmaar en McDonald’s over hun samenwerking. Domino’s Pizza gaf een inkijkje in zijn aanpak en gedragspsychologe Karin Bongers deelde inzichten uit onderzoek naar zwerfafval en jongeren.
McDonald’s en gemeente Alkmaar
In Alkmaar-West zorgden de drie fastfoodfilialen van McDonald’s, Febo en Subway voor veel zwerfafval. Op het parkeerterrein was weinig sociale controle en de gemeente had er maar twee afvalbakken staan. Een sorteeranalyse van het afval onderstreepte dat het zwerfafval om een gezamenlijke aanpak vroeg. Rob Petersen, programma-coördinator van Schoon Alkmaar, boog zich samen met de drie horecabedrijven over de kaart om een ruim adoptiegebied in te tekenen, inclusief de belangrijkste toegangsweg. Terwijl de gemeente extra afvalbakken plaatste, namen de ondernemers hun verantwoordelijkheid door hun medewerkers vaker en grotere opruimrondes te laten maken. Medewerkers diep in de nacht afvalbakken laten legen, voelde niet altijd veilig volgens McDonald’s-franchisenemer Melvin Pach. Een zelfpersende afvalbak bleek daar de oplossing voor. In samenspraak met de gemeente en met de hulp van Nederland Schoon plaatsten de fastfoodondernemers billboards en bestickerden ze afvalbakken om hun gasten beter te wijzen op hun gedrag. Tijdens het webinar lichtten Rob en Melvin de ins en outs van hun samenwerking toe.
Tips
Zoek elkaar op
Ga als fastfoodondernemer en gemeente letterlijk met elkaar aan tafel, breng het zwerfafvalprobleem in kaart, wees duidelijk over uitdagingen en bedenk oplossingen.
Onderzoek de feiten
Zorg dat je weet waar je over praat: waar ligt welk soort afval? Wie doet wat? Staan er voldoende afvalbalken op de juiste plek? Zijn restaurantgasten betrokken?
Verdeel de taken
Maak duidelijke afspraken over wie wat doet en zorg voor een werkbare balans. Leg de afspraken vast, bijvoorbeeld in een convenant. En bewaak samen de voortgang.
Duurzame daden van Domino’s
In het webinar was ook Marianne Kemps te gast, bij Domino’s verantwoordelijk voor alle communicatie en pr in de Benelux. Als onderdeel van het duurzaamheidsbeleid maakt Domino’s werk van minder zwerfafval. Marianne legde uit hoe drie B’s daaraan bijdragen: Bewustwording, Belonen en Beperken. Bewustwording draait om het agenderen van het zwerfafvalprobleem bij de 330 winkels, 10.000 medewerkers en honderdduizenden gasten. Het partnership met Nederland Schoon en deelname aan de Landelijke Opschoondag helpen daarbij. Belonen van goed gedrag gebeurt onder meer met incentives voor de winkels die het meeste zwerfafval ophalen tijdens opschoonacties. Het beperken van afval en vooral plastic is een derde pijler. Domino’s doet dat bijvoorbeeld door rolcontainers niet langer met plastic te omwikkelen, maar van herbruikbare hoezen te voorzien. Ze vertelde ook over een Deense pilot met herbruikbare pizzadozen. In combinatie met een statiegeld- en spaarsysteem kunnen zulke dozen bijdragen aan het verder terugdringen van zwerfafval.
Tips
Houd het simpel
Voor welke actie of oplossing voor zwerfafval je ook kiest, maak het zo eenvoudig mogelijk voor je franchisenemers en winkelmedewerkers. Alleen dan heeft het kans van slagen.
Werk meer met je gemeente
Veel horecabedrijven werken al samen met gemeenten, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid. Breid die samenwerking uit met een gezamenlijke aanpak van zwerfafval.
Gebruik lokale kracht
Initiatieven van lokale franchisenemers en gemeenten zijn altijd sterker dan richtlijnen vanuit een hoofdkantoor. Inspireer franchisenemers met lokale successen.
Gedragsonderzoek onder jongeren
Fastfood is populair onder jongeren. Voor het bestrijden van zwerfaval bij fastfoodrestaurants zijn jongeren dus een belangrijke doelgroep. Tijdens het webinar gaf gedragspsycholoog Karin Bongers inzicht in de gedragingen van jongeren als basis voor betere bewustwording en beïnvloeding. Jongeren blijken best te weten hoe schadelijk zwerfafval is, al zien ze het nut van hun eigen rol in het grote geheel meestal niet. Ze gooien afval vooral netjes weg in aanwezigheid van hun ouders, kleine kinderen of hun vriendje of vriendinnetje. Met name in groepen speelt de sociale druk op en denken ze dat afval naar de bak brengen niet stoer is. De omgeving speelt ook een rol. Op een rustige, anonieme plek denken jongeren eerder dat niemand last heeft van zwerfafval. En als de kans bestaat dat anderen het opruimen, dan zullen jongeren snel minder moeite doen. Karin benadrukte ook het belang van zo gericht mogelijke communicatie: maak het voor jongeren zo zichtbaar mogelijk en spreek hun taal. En richt je op de precieze plek waar weggooien plaatsvindt, zoals met groene graffiti op straat.
Tips
Gebruik de sociale context
Spreek jongeren niet individueel aan, maar als groep. Spoor ze aan om een voorbeeld te zijn voor anderen en benoem de maatschappelijke norm.
Noem de dieren
Jongeren maken zich druk om dieren, maar zien vaak niet de relatie met zwerfafval. Leg uit dat de plastic soep begint bij een zwervend zakje in het park.
Vergeet de knipoog niet
Bij jongeren zit een natuurlijke weerstand tegen boodschappen om rommel op te ruimen. Humor kan helpen bij de acceptatie van zo’n boodschap.
Gedragsonderzoek jongeren
Klik hier voor het rapport Zwerfafval aanpak voor jongeren.
Behoefte aan meer inspiratie?
Heb je na dit webinar de smaak te pakken, en wil je nóg meer weten over fastfood & zwerfafval? Klik dan hier en lees je hoe je dat aanpakt. Download het kennisdocument Fastfood, het plan van aanpak, volg het stappenplan en laat je inspireren door succesvolle cases.
Heb je vragen over de 25-meter regel en handhaving? Download dan hier het Kennisdocument Handhaving.
Contact
Heb je vragen over het webinar? Neem dan contact op met info@nederlandschoon.nl
Volgende webinar
Het volgende webinar over Bedrijventerreinen en Zwerfafval staat gepland op 22 september van 11.00 tot 12.00 uur. Tijdens deze online sessie gaat dagvoorzitter Eline Faber in gesprek met gemeente Sittard & CLOK over over hoe je zwerfafval op een bedrijventerrein kunt aanpakken zodat het bedrijventerrein schoon wordt én blijft. Het uitgebreide programma wordt binnenkort bekend gemaakt.
Nog meer
Supporternieuws
Laat je inspireren door nog meer verhalen, tips en activiteiten van onze supporters.
