Hoe Het Hulsbeek zwerfafval oppakt

Recreatiegebied Het Hulsbeek staat bekend als de achtertuin van Oldenzaal. Het meer dan vijftig jaar oude en 230 hectare grote gebied trekt jaarlijks honderdduizenden recreanten. Ze komen er onder meer zwemmen, zonnen, fietsen, wandelen, sporten en vissen. Parkmanager Rob Beverdam legt uit hoe hij vooral jongeren en ondernemers aanspoort om het grote terrein mooi schoon te houden.

“Jong tot oud weet Het Hulsbeek te vinden, vertelt Rob. Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. We merkten dat met name de jeugd onze afvalbakken wat lastig wist te vinden. Vooral jongeren die hier voor het eerst zonder ouders komen om te chillen met een groepje leeftijdgenoten. In de avond is hier geen toezicht en ’s morgens troffen we steeds vaker een ligweide vol blikjes, flesjes en verpakkingen aan.”

Biologieles in het park

“Vermanende vingers werken niet”, stelt Rob. “Ik ben op zoek gegaan naar manieren om jongeren op een leuke en positieve manier te betrekken bij een schoner park. Ik klopte aan bij alle clubs in de buurt: van de voetbalvereniging tot de hockeyclub en de dansschool. Samen regelden we dat jongeren in teams af en toe kwamen rommelrapen in combinatie met een leuke activiteit. Bijvoorbeeld een wedstrijdje doeltrappen, een warming-up op de ligweide of een rondje joggen. Wij zorgden voor afvalgrijpers, vuilniszakken en een drankje met een gezonde snack. Scholen uit de buurt heb ik benaderd met de vraag om een les in ons park te houden. Een biologieles bijvoorbeeld, waarbij kinderen de natuur ontdekken en meteen zwerfafval opruimen. We zagen dat de jeugd heel goed te motiveren is om hun omgeving schoon te houden.”

Carnavalesk afvalmonument

“We vonden ook een bondgenoot in de Blaanke Boeskeulkes: de carnavalsvereniging voor jongeren uit Oldenzaal”, vervolgt Rob. “Zij wilden ons heel graag helpen om hun leeftijdgenoten te wijzen op hun rol bij een park zonder zwerfafval. De jonge wagenbouwers maakten een prachtig afvalmomument voor de hangplek in het park. Het werd een meters hoge, kleurrijke replica van de Oldenzaalse Plechelmustoren, die oprijst vanuit een verkreukeld frisdrankblikje. Rondom het carnavaleske monument staan verschillende afvalbakken. Rob, trots: “Het is een prachtige blikvanger die bezoekers laat zien waar ze hun afval kwijt kunnen. En een mooie manier om je rommel opruimen wat leuker te maken. Geweldig wat er loskomt als je een beroep doet op de creativiteit van jongeren.”

Van supermarkt tot kartbaan

“Allerlei groepjes bezoekers dragen inmiddels hun steentje bij”, gaat Rob verder. “Mountainbikers die op hun route pauzeren om afval te verzamelen bijvoorbeeld. En het clubje ijszwemmers dat nu steevast een rondje zwerfafvalrapen maakt. Het is ook belangrijk dat we de ondernemers in en rond het park mee hebben. Van de supermarkt tot de manege en van de kartbaan tot het restaurant. Ze hebben allemaal een manier gevonden om het park schoner te krijgen. De één met extra afvalbakken, de ander met gratis afvalzakjes of borden die vriendelijk vragen om het park schoon te houden. Nu we sinds een paar jaar onder de noemer ‘Pak het op!’ meer aandacht aan zwerfafval schenken, is Het Hulsbeek echt opvallend schoner geworden.”

Drie tips voor parkbeheerders

Rob, op de vraag welke tips hij voor andere parkbeheerders heeft: “Voorop: wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Zorg dat je lokale jongeren bereikt, betrekt en beloont. En doe dat op een zo positief mogelijke manier. Ten tweede: maak zoveel mogelijk mensen ambassadeur van je park. Bedrijven, sportclubs, vriendengroepen, wandelgezelschappen, hondenbezitters... Luister naar hun ideeën en wensen en kijk of je ze kan bewegen tot een rondje afvalrapen als onderdeel van hun routine. Tenslotte: blijft met nieuwe ideeën komen. Wijzen op het goed gebruik van afvalbakken vraagt voortdurende aandacht. Om die aandacht te krijgen, moet je opvallen. Maak posters met ludieke slogans, organiseer een flashmob, laat op drukke dagen studenten met een grappig toeterend afvalkarretje over het terrein rijden... Wees creatief!”

Meer lezen over hoe je de parken schoonhoudt, ook tijdens piekbelasting? Download het kennisdocument Schonere parken & recreatiegebieden.